Blijf alert op werking ontsmetter

29 april 2021 - Glasgroenten

Ontsmetters op glastuinbouwbedrijven werken steeds beter. Dat blijkt de watermonsters die de afgelopen vijf jaar zijn genomen met OntsmetterCheck. Toch komt 1 op de 5 monsters nog boven de gestelde richtwaarde uit van <500 kve/ml (kolonie vormende eenheden).

Sinds de start van de zuiveringsplicht hebben veel bedrijven een ontsmettingsinstallatie. Recirculeren kan immers alleen als je schoon water hebt zonder ziektekiemen. De werking van de ontsmetter is daarom van cruciaal belang. “Regelmatig onderhoud en een check of de installatie voldoende afdoding van bacteriën, schimmels virussen geeft, zijn echt nodig,” zegt Jan Hardeman, accountmanager bij Eurofins Agro.

Tijdens de Horti Expert Sessie 2021 vertelde Hardeman over wat Eurofins Agro kan meten in water als het gaat om ziektekiemen en hoe het is gesteld met de werking van ontsmetters. Bekijk hier de presentatie >

Boven de grenswaarde

Eurofins Agro heeft de resultaten van vijf jaar onderzoek op een rij gezet (figuur 1). Uit deze inventarisatie bleek dat in 2020 nog steeds 1 op de 5 monsters boven de door Eurofins Agro gestelde richtwaarde uitkomt van < 500 kve/ml (kolonie vormende eenheden). Die kolonies kunnen schadelijk organismen bevatten


Figuur 1: Resultaat OntsmetterCheck 2015, 2019 en 2020. Bron: Eurofins Agro 2021

“Dit is natuurlijk niet de bedoeling,” zegt Hardeman. Volgens hem zijn er verschillende oorzaken mogelijk voor deze niet optimale afdoding:

Het nemen van een watermonster moet trouwens wel nauwkeurig en steriel gebeuren. En er zijn daarom protocollen opgesteld voor monstername.

“Het kan bovendien nuttig zijn om op meerdere plaatsen op het bedrijf het water te onderzoeken. Ook in mestbakken kunnen schimmels en bacteriën voorkomen en zich vermenigvuldigen,” zegt hij. “Er zijn voorbeelden van watermonsters uit een mestbak waarin Phytophthora spp. en Pythium spp. zijn gevonden.”

Ook virussen

In het water kunnen naast schimmels en bacteriën ook schadelijke virussen voorkomen. “ Virussen zitten vaak in lage concentraties in water. Daarom zijn ze lastig te meten,” aldus Hardeman.

“Virussen die goed te meten zijn voor ontsmetting, zijn het Tabaksmozaïekvirus (TMV), het Tomatenmozaïekvirus (ToMV) en het Komkommerbontvirus (CGMMV). Hiervoor gebruiken we een biotoets en daarna een ELISA-toets.   Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) is te meten via een directe PCR-test in water gebruikt. Bij een PCR test  is het belangrijk om je te realiseren dat een negatieve uitslag geen garantie is dat het virus er niet in zit. Mogelijk is de concentratie virus in het water te laag. Bij een positieve uitslag weet je wel zeker dat het virus aanwezig is. Maar ook dan is de vitaliteit van het virus nog wel de vraag."

Verschillende onderzoekmethodes

Om de werking van de ontsmetter te checken op de aanwezigheid van ziektekiemen wordt vóór en na de ontsmetter een watermonster genomen. De monsters voor de zogenaamde OntsmetterCheck worden gekoeld in steriele flessen naar het microbiologisch laboratorium van Eurofins Agro vervoerd. In het laboratorium wordt de aanwezigheid van bacteriën en schimmels gecheckt door de bepaling van het aëroob kiemgetal (aantal bacteriën en schimmels en andere micro organismen die op een voedingsbodem groeien) en het totaal aantal schimmels.

De werking van de ontsmetter wordt vervolgens gecontroleerd door de uitslagen van beide monsters naast elkaar te zetten. De onderzoeksduur is vijf tot zeven werkdagen na ontvangst van het watermonster in het laboratorium. Dit onderzoek is geschikt voor alle soorten ontsmetters (verhitting, UV , oxidatie met ozon of waterstofperoxide etc.). OntsmetterCheck geeft inzicht in het totale kiemgetal via een uitplaatmethode. Deze toets geeft echter geen informatie over welke ziektekiemen er in het water aanwezig zijn. DNA-technieken via DNA MultiScan kunnen daar wel inzicht in geven.

Meer weten?

Neem contact op met klantenservice Horti via 088 876 1014 of mail naar horti@eurofins.com

Bestel OntsmetterCheck