Houd de routine in bemonsteren

12 januari 2023

Het zijn dure tijden. Energie, kunstmest, arbeid, alles kost flink meer dan vorig jaar. Op veel bedrijven wordt er dan ook wat minder gestookt. Het is dan verleidelijk tijdelijk minder te bemonsteren. “Doe dat niet,” zegt Geerten van der Lugt, zelfstandig glastuinbouwadviseur. “Juist bij lagere temperatuur is het niet duidelijk hoe verschillende nutriënten worden opgenomen.”

De hoge gasprijzen zetten iedereen aan het denken. Als er minder wordt gestookt, groeit het gewas ook minder. De verdamping is minder en dus neemt het gewas ook minder nutriënten op.

Afwijkend opnamepatroon

“Bij afwijkende teeltomstandigheden kan het opnamepatroon van een plant anders zijn,” stelt Van der Lugt. “Er is daarover best weinig over bekend. Er zijn daarvoor wel indicaties. In het boek van Plant Empowerment is bijvoorbeeld te lezen dat de opname van kalium sterk varieert met de worteltemperatuur. En ook de opname van NO3- en calcium is afhankelijk van de worteltemperatuur. Daarentegen zijn NH4+, fosfaat en magnesium nauwelijks van temperatuur afhankelijk. Ook de afhankelijkheid van de opname van sporenelement varieert per element.”

Effect temperatuur op opbrengst

Ook is er in het verleden wel onderzoek gedaan naar het effect van temperatuur op de opbrengst. Van der Lugt: “Best interessant om dat onderzoek ook weer eens uit de kast te halen.” Wageningen UR deed in 2001 onderzoek naar het effect van koude op de groei en ontwikkeling van tomaat (ras Aromata).Bij een lagere kastemperatuur werd een duidelijk remmend effect op de groei en ontwikkeling van het gewas in de eerste weken van de teelt gevonden. Later in het seizoen, als de temperatuur van nature opliep, bleek de achterstand minder te worden.

Er werd een koudeperiode gegeven twee tot tien weken na het planten. Het effect op het gewas als de kastemperatuur gedurende één tot maximaal drie weken zakte naar respectievelijk 13 of 10 °C werd onderzocht.

De verlaagde kastemperatuur was zo laag dat het gewas zich daarbij nauwelijks verder kon ontwikkelen, maar het gewas liep geen grote directe schade op. Wel bleek dat teelttemperaturen die afwijken van het optimum van circa 19°C resulteren in productieverlies aan het begin van de teelt. Maar in de loop van het seizoen wordt het productieverlies per week kleiner.

Een koudeperiode van één week 13°C in begin januari met een jong gewas leverde in deze proef een productieverlies van ca. 1,1 kg/m². Elke week dat deze kou langer duurt levert eenzelfde verlies op.  Elke week dat de koudeweek later in de teelt optreedt wordt het verlies 0,125 kg/m² kleiner zodat een week koude in maart nauwelijks nog in de productie en opbrengst valt terug te vinden.

Een koudeperiode van één week 10°C in begin januari met een jong gewas leverde een groter productieverlies van ca. 1,5 kg/m². Elke week dat deze kou langer duurt levert eenzelfde verlies op.  Elke week dat deze koude later in de teelt optreedt, liep het productieverlies 0,11 kg/m² terug. Het opbrengstverlies bleef merkbaar tot eind maart.

Houd de routine erin

Van der Lugt zegt: “Er zijn tuinders die in de winter wat minder stoken en die dan besluiten om ook maar af te zien van de wekelijkse bemonstering. Ze zullen hun recept niet aanpassen. Hoogstens wat doen aan de EC. Dat is niet echt verstandig. Het is immers onbekend hoe het zit met de opname.  Regelmatige analyse van de voedingsoplossing geeft dat inzicht wel. Ik zeg altijd, houd de routine in de bemonstering erin.”

Meer weten?

Onderzoek voedingsoplossingen > 

Onderzoek kasgrond > 

Bestel