Calcium in de tuinbouw
29 april 2021 - Glasgroenten
Calcium is een essentieel voedingselement voor alle gewassen. Het is echter een lastig element, zowel qua opname als qua verdeling in de plant. De opname wordt beïnvloed door verdamping, de aanwezigheid van andere positief geladen voedingselementen in het wortelmilieu (dus door de EC) en de worteltemperatuur.
Ook aan de orde in deze serie: stikstof (N), fosfor (P), kalium (K), magnesium (Mg), zwavel (S) en ijzer (Fe).
Calcium in de plant
Calcium zorgt voor stevigheid van de celmembranen, net als de spoorelementen koper (Cu) en borium (B). De plant neemt calcium op als Ca2+; het is het enige element dat alleen door de wortelpunten wordt opgenomen. De opname is een passief proces, dat wil zeggen dat calcium met de waterstroom mee de wortels in gaat. Vervolgens wordt het via de houtvaten (xyleem, dode cellen) omhoog getransporteerd naar de actief verdampende delen van de plant. Deze waterstroom is alleen omhooggericht.
Eénmaal op de plaats van bestemming wordt calcium opgeslagen in de vacuolen (ruimten in de plantencel die vocht opnemen, als calcium-oxalaat) of in de celwand (als calciumpectinaat).
Behalve via de houtvaten is er in de plant ook een transportsysteem via de levende cellen, het floëem. Dit transport gaat naar alle delen van de plant en vervoert fotosyntheseproducten (suikers) uit de bladeren naar de andere plantendelen. Want wortels, groeipunten van de plant, bloemen en vruchten vragen allemaal suikers om te kunnen groeien. Dit transport (laden en uitladen van het floëem) vindt plaats door verschil in lading in plantencellen en kost energie (vergelijk het met iets op een lopende band zetten en er weer afhalen). Bij lage temperatuur vertraagt dit transport. Calcium heeft invloed op de doorlatendheid en de ladingsverdeling van de celwand en daarmee op het transport van fotosyntheseproducten.
Calcium in de grond
In de grond varieert het calciumgehalte op gewichtsbasis van minder dan 0,5% tot meer dan 25% (kalkrijke kleigronden). Een calciumgehalte van meer dan 3% betekent dat er vrij calciumcarbonaat (CaCO3) in de grond aanwezig is; dit zijn grondsoorten met een hoge pH. Er zijn echter ook grondsoorten die calcium bevatten in de vorm van gips (CaSO4). Deze gronden hebben van nature geen hoge pH.
Calcium in de grond zorgt niet alleen voor plantenvoeding maar draagt ook bij aan de bodemstructuur. Als er voldoende calcium in kleimineralen wordt ingebouwd komt dit de bodemstructuur ten goede. We meten dat in Kasgrond Voorraad als klei-humus (CEC).
Zie ook folder onderzoek Kasgrond.
Calcium bijmesten
Vooral jonge, snelgroeiende plantendelen hebben calcium nodig. Door de slechte verdeling in de plant treden calciumgebrek verschijnselen het eerst in jonge, minst verdampende plantendelen op. Voorkomen van calciumgebrek is beter dan genezen. Neem tijdig monsters van het water of de grond zodat u weet of u moet bijmesten. Neem een plantsapmonster je wil weten hoeveel voeding is opgenomen.
Let op de verhouding tussen de verschillende elementen in het wortelmilieu Structureel monitoren geeft inzicht ind e veranderingen en of het nodig is om in te springen. Enerzijds kan een hoge concentratie van andere elementen (kalium, ammonium, magnesium, fosfor, ijzer, borium, zink, mangaan) de opname van calcium bemoeilijken. Anderzijds kan een hoge concentratie calcium de opname van deze andere elementen ook bemoeilijken.
Calcium analyseren
Eurofins Agro kan verschillende analyses op calcium uitvoeren:
- Substraat
We analyseren calcium in alle typen substraten. In organische substraten op basis van kokos meten we voorafgaand aan de teelt in een 1:1,5 volume-extract met bariumchloride hoeveel calcium voorraad er in het substraat zit (evenals kalium, magnesium en natrium). In het 1:1,5 volume-extract met water meten we hoeveel er vrijkomt (uit de basisbemesting bij de potgrondleverancier) en dus direct beschikbaar is voor de plant. - Meststoffen
Ook in (gecoate) minerale meststoffen kan het gehalte calcium worden geanalyseerd, zowel de vaste als de vloeibare meststoffen. Daarvoor hebben we minimaal 200 gram meststof nodig. Het analyseresultaat wordt weergeven in gewichtsprocenten of in mmol. In kalkmeststoffen meten we de neutraliserende waarde van de meststof (die wordt berekend uit het gemeten percentage CaO en MgO). Op basis hiervan kunt u berekenen hoeveel van deze meststof nodig is om een lage pH te verhogen naar de streef pH. - Gewas
Als calcium in gewasmonsters wordt geanalyseerd, dan wordt het weergegeven in mg per kg of in mmol/kg drogestof als het via de drogestof analysemethode wordt gemeten. Het wordt weergegeven in mg per liter of mmol per liter als het via de plantsapmethode wordt geanalyseerd.
Meer weten?
Bekijk het Voorbeeldverslag KasgrondVoorraad of neem contact op met klantenservice Horti via 088 876 1014 of mail naar horti@eurofins.com
